Cellmade is niet enkel werken: het maakt van gedetineerden betere mensen
Werk, ontspanning en ontplooiing in de gevangenissen zijn van groot belang om een succesvolle terugkeer naar de maatschappij te verzekeren en recidive te voorkomen. Dit jaar wordt 720.000 euro geïnvesteerd in een honderdtal welzijnsprojecten in de 35 gevangenissen in ons land. “Het gaat om sport, cultuur, drugsbegeleidingsprogramma’s, sessies mentaal welzijn, moestuinieren en veel meer. Dit kost de samenleving niets, want via het tewerkstellingsplatform Cellmade staan de gedetineerden zelf in voor de financiering”, zegt vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne. Ter illustratie worden de gevangenissen van Leuven Centraal en Leuze-en-Hainaut onder de loep genomen. In Leuven starten onder meer projecten zoals moestuinieren en kookworkshops na de metamorfose van een betonnen wandelkoer in een therapeutische tuin. In Leuze-en-Hainaut komt er onder meer een sporttoernooi.
Een periode in de gevangenis is een erg ingrijpende maatregel en moet in de eerste plaats zinvol zijn. Want 99% van de gedetineerden komt ooit vrij. Een celstraf moet recidive voorkomen en van gedetineerden betere mensen maken. Eigenwaarde herstellen en hen doen beseffen dat ze van waarde zijn, is onontbeerlijk om te slagen in een succesvolle re-integratie in de maatschappij. Gedetineerden moeten zich dus kunnen ontplooien, hun vaardigheden onderhouden en hun interesses (her)ontdekken. Mensen beter maken en niet louter straffen om te straffen, dat is het uitgangspunt van het detentiebeleid dat vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne voert.
Cellmade
Het tewerkstellingsplatform van het gevangeniswezen, Cellmade, is een belangrijke pijler in die zinvolle detentie. Veertig procent van de gedetineerden in ons land is er aan de slag en verdient er zakgeld mee. Werken en dus ook opleiden geeft hen de kans om levensdiscipline op te doen, beroepservaring te verwerven en slachtoffers te vergoeden. Het vergroot de kans dat ze later makkelijker hun plaats in de maatschappij terugvinden. Reeds heel wat bedrijven doen beroep op de diensten van Cellmade.
Het soort werk varieert van bijvoorbeeld schrijnwerkerij, metaalbewerking en montage tot inpakken van producten en boeken binden. Of van fietsonderhoud, drukkerij en digitaliseren van documenten tot kaasmakerij en in de toekomst ook koffie branden. Iedereen heeft zijn eigen talenten en vaardigheden. Die mogen niet verloren gaan.
720.000 euro aan welzijnsprojecten goedgekeurd
Cellmade gaat bovendien hand in hand met honderden kleine en grote welzijnsprojecten in onze gevangenissen. Het zijn namelijk ook opbrengsten van Cellmade die worden aangewend om de projecten te realiseren. Op die manier werken gedetineerden zelf mee aan hun eigen welzijn en worden ze bovenop hun zakgeld beloond voor hun werk.
Zo wordt dit jaar een bedrag van 720.000 euro aan Cellmade-opbrengsten geïnvesteerd in een honderdtal projecten in de gevangenissen waarvan 44 in Wallonië, 42 in Vlaanderen en 11 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De projecten rond sport, cultuur, tuinieren, mentale gezondheid en drugsbehandeling zijn er hoofdzakelijk op aanvraag van de gedetineerden zelf. De bijna honderd projecten werden goedgekeurd door de beheerscommissie van de Regie voor de Gevangenisarbeid.
Moestinieren in Leuven Centraal
In de gevangenis van Leuven Centraal zitten 400 gedetineerden hun straf uit. Daar zijn 4 aangevraagde projecten goedgekeurd waaronder moestuinieren, kookworkshops en een programma terugvalpreventie inzake drugs. “Wij proberen de samenleving van buiten de gevangenismuren zo goed mogelijk na te bootsen. Veel gedetineerden bij ons zitten straffen uit van meer dan tien jaar. Als zij vrij komen, moeten ze er klaar voor zijn en genoeg bagage hebben. Dat kan enkel door zinvolle detentie. Anders heeft opsluiting geen enkele zin”, verduidelijkt gevangenisdirecteur Myriam Coucke van Leuven Centraal. De vele goedgekeurde projecten zijn geen nieuw gegeven. In 2018 startte die gevangenis met het opbreken van een van de betonnen wandelkoeren om daar een tuin aan te leggen, in samenwerking met vzw Terra Therapeutica en een student Groenmanagement van hogeschool PXL Hasselt, onder supervisie van het overlegorgaan van de gedetineerden.
Het leverde een bekroning op, want Leuven Centraal kreeg de European Award for Ecological Gardering. Tien gedetineerden werkten vier maanden lang full time aan de tuin. Er werden bomen, borders met bloemen, grasperkjes en wandelpaden in dolomiet aangelegd. “De wandeling gebeurde voortaan niet meer op een troosteloze betonnen koer maar in een therapeutische tuin. De gedetineerden willen nu beginnen moestuinieren en koken met de oogst. Daarom hebben we een aanvraag ingediend bij Cellmade, voor de financiering van materiaal, zaden en meststoffen maar ook om kookworkshops te houden. Later willen we een bijen- en honingproject in de tuin”, gaat gevangenisdirecteur Myriam Coucke verder. Twee jaar lang waren dergelijke projecten amper mogelijk door covidmaatregelen in de gevangenissen. “Zo hebben wij ook al jarenlang een theatergezelschap en een zangkoor onder begeleiding van een dirigent van De Munt. Dat kan gelukkig nu allemaal opnieuw opstarten. Zo’n projecten maken echt wel het verschil”, aldus Myriam Coucke van Leuven Centraal.
Sporttoernooi en tuinbouw in Leuze-en-Hainaut
In de gevangenis van Leuze zijn er grote, moderne loodsen waar gedetineerden werken naar gelang hun capaciteiten. “Een van onze werkzaamheden is bijvoorbeeld het verpakken van automatten. Cellmade zorgt voor de prospectie onder de bedrijven en de contacten met externe opdrachtgevers. Hun expertise is erg nuttig want het opent deuren en stelt ons in staat het werk passend te verdelen onder de gedetineerden van de verschillende gevangenissen”, zegt directeur Ludovic Demaeseneire.
“Dankzij het werk ondervinden de gedetineerden een veel dynamischere en actievere detentie. Het stelt hen in staat een ritme te vinden dat dicht bij de buitenwereld staan. Bovendien is het nuttig om onder meer slachtoffers te vergoeden”, gaat Demaeseneire verder. “Welzijnsprojecten en gekwalificeerde opleidingen financieren we met dank aan de opbrengsten van Cellmade. Zo hebben we onder meer al opleidingen tuinbouw en koken georganiseerd. Bij de nieuwe reeks welzijnsprojecten zijn onze aanvragen voor een sporttornooi, aankoop van tuinbouwmateriaal en een kickertafel goedgekeurd”, aldus directeur Ludovic Demaeseneire van de gevangenis van Leuze-en-Hainaut.
Een samenwerking met Cellmade aangaan en zo zinvolle detentie steunen? Ontdek er alles over op www.cellmade.be. Ook in de nieuwe gevangenissen van Haren en Dendermonde worden ateliers ingericht en zo ontstaat extra capaciteit.
Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie: “Alle gevangenissen doen al heel lang hun uiterste best om zinvolle detentie aan te bieden. Het is goed dat financiële tussenkomst van Cellmade hen in staat stelt om elk jaar te diversifiëren, in te spelen op de noden en mee te gaan met de tijd. Met de bagage die ze verwerven via Cellmade en de welzijnsprojecten, stomen we gedetineerden klaar voor de dag waarop ze worden vrijgelaten. Zo voorkomen we recidive en neemt de druk op de overbevolkte gevangenissen af.”
Rudy Van De Voorde, directeur-generaal Penitentiaire Inrichtingen: “Werken in de gevangenis, daarmee financiële middelen genereren die vervolgens ingezet worden in projecten die gedetineerden competenties aanleren en voorbereiden op de maatschappelijke re-integratie, is dikwijls een eerste stap in wat we doorgaans herstelgericht werken noemen. Gedetineerden zijn dus niet enkel ontvangers van begeleiding maar leggen zelf mee de basis hiervoor. Ook dat komt de maatschappelijke veiligheid ten goede. Het maakt dat een gevangenisverblijf evolueert van een passieve vorm van ‘doing time’ naar actieve ‘using time’. Het geeft zin aan de gevangenisstraf.”
Hierbij vindt u ook enkele vrij te gebruiken foto’s: https://we.tl/t-0en3SQTuty
Perscontact:
Edward Landtsheere
Woordvoerder
+32 479 44 93 29