Van noodmaatregel tijdens corona naar permanent aanbod
Justitie heeft de digitale transformatie ingezet, dat geldt ook in de gevangenissen. Daar zijn videobezoeken intussen al twee jaar een gangbare praktijk. Gedetineerden kunnen zo nauwer contact onderhouden met het thuisfront en werken aan een succesvolle re-integratie in de maatschappij. Sinds de opstart in mei 2020, als noodmaatregel tijdens de coronacrisis, werden al meer dan 272.000 videobezoeken gehouden in de gevangenissen. Zo kunnen gedetineerden bijvoorbeeld vanop afstand het verjaardagsfeest van hun kind bijwonen of minder mobiele familieleden spreken. Maar het principe bleef ook na de pandemie behouden. Videobezoeken worden bovendien meer en meer ingezet om te solliciteren of opleidingen te volgen. Vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne wil namelijk maximaal inzetten op zinvolle detentie zodat gedetineerden zich ook digitaal kunnen voorbereiden op re-integratie.
De digitalisering in de gevangenissen werd tijdens de coronacrisis in een stroomversnelling gebracht. Fysiek bezoek was niet of amper mogelijk, als maatregel om corona-uitbraken in de gevangenissen te voorkomen. Van maart tot mei 2020 en in november 2020 was geen enkel fysiek bezoek toegelaten. In andere maanden werd bezoek fors gelimiteerd. Twee maanden na de start van de lockdown kwam justitie met een noodoplossing, namelijk de videobezoeken als alternatief voor fysiek bezoek. In de gevangenissen werden in allerijl videolokalen ingericht. Oudere laptops die justitie zou afdanken, werden geformatteerd en opnieuw ingezet. De videobezoeken werden op 1 mei 2020 opgestart en dat was meteen een succes. In het eerste jaar zijn 162.000 videobezoeken gehouden, wekelijks gemiddeld 3.100 verspreid over alle gevangenissen van het land.
In het tweede jaar, van mei 2021 tot mei 2022, werden in totaal ongeveer 110.000 videobezoeken gehouden. Ondanks het feit dat er al maanden geen coronamaatregelen gelden op het fysiek bezoek, gaat het wekelijks toch nog om 2.100 videobezoeken als aanvulling op dat fysiek bezoek. In totaal werden al meer dan 272.000 videobezoeken gehouden in de Belgische gevangenissen.
Van noodgedwongen alternatief naar permante aanvulling
Want toen de coronapandemie min of meer bedwongen was, behield het gevangeniswezen het principe van de videobezoeken. Het was niet enkel een aanvulling op bezoek maar het biedt ook andere voordelen. Zo kunnen gedetineerden contact houden met bijvoorbeeld de grootouder die in een woonzorgcentrum verblijft of familieleden die te ver weg wonen van de gevangenis. Het zorgt voor minder vervreemding bij de vrijlating en vergroot de kans op een succesvolle re-integratie in de samenleving.
Tijdens zijn bezoeken aan de gevangenissen kon vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne vaststellen dat videobezoeken voor heel wat gedetineerden een positief effect hadden. “Ik sprak een gedetineerde die dankzij de videoverbinding zijn 15 maanden oude dochtertje kon zien, wat anders nooit het geval zou zijn geweest. De man had zich laten overplaatsen van de gevangenis van Antwerpen naar Ruiselede om een drugsbehandeling te volgen, ondanks dat zijn familie door de afstand nauwelijks fysiek op bezoek kon komen. Hij heeft er toch voor gekozen dankzij de mogelijkheid tot videobezoek. Meer zelfs, het zien van zijn kinderen hield hem op de been en motiveerde hem om aan zijn toekomst te werken. Iemand anders vertelde hoe het voor zijn kinderen veel minder stressvol was om op die manier contact te onderhouden, in plaats van in een beangstigende omgeving als de gevangenis.”
Maar de mogelijkheden gaan verder dan het familiale. Ook op professioneel vlak opent een videoverbinding deuren. Want ze worden inmiddels ook aangewend om gedetineerden te laten solliciteren, opleidingen te volgen of een woning te zoeken ter voorbereiding op hun vrijlating. Het zijn allemaal zaken waardoor gedetineerden beter voorbereid zijn op hun vrijlating. Het inkijken van een dossier samen met de advocaat kan ook via videobezoek.
Digitaal platform
Minister Van Quickenborne moedigt de videobezoeken verder aan en werkt aan een digitaal platform dat de gedetineerden op termijn ter beschikking zullen krijgen. Dit moet meer mogelijkheden bieden om onder meer digitaal opleidingen te volgen, persoonlijke hygiënemiddelen te bestellen, hun strafuitvoeringstraject te raadplegen en meer.
Perscontact
Edward Landtsheere
Woordvoerder
+32 479 44 93 29