Vraag en antwoord over Justitie
Door de Wet Lejeune kunnen gedetineerden vragen om vervroegd te worden vrijgelaten uit de gevangenis. Dit kan pas wanneer ze minstens één derde van hun straf hebben uitgezeten en ze zich in de gevangenis goed hebben gedragen Gedetineerden moeten hun vrijlating dus verdienen en het is geen automatisme.
Niet elke aanvraag krijgt dan ook een positief antwoord, zaken die meespelen zijn onder andere het gedrag van de gedetineerde, de aarde van de gepleegde feiten, het risico op recidive en de impact van de vrijlating op de maatschappij. De rechter moet rekening houden met de veiligheid en de rechten van het slachtoffer.
Aan de vervroegde vrijlating worden ook steeds bepaalde voorwaarden verbonden zoals bijvoorbeeld het vinden van werk of het naleven van een contactverbod met slachtoffers. Als deze niet worden nageleefd, kan de invrijheidstelling worden ingetrokken waardoor de gedetineerde de rest van zijn straf in de gevangenis moet uitzitten.
Sommige mensen vinden dat de Wet Lejeune zou moeten afgeschaft worden, maar dat is geen goed idee. De kans op een vervroegde vrijlating is namelijk een stimulans voor gedetineerden om zich te herpakken en zich goed te gedragen in de gevangenis. Dat is ook belangrijk voor hun re-integratie in de maatschappij. Vervroegde vrijlating is daarom ook een praktijk die je wereldwijd terugvindt.
In de geschiedenis was het meestal zo dat de overheid mensen ongelijk behandelde. Sommige mensen hadden meer rechten dan andere. Mensen met minder rechten kregen vaak te maken met oneerlijke straffen en onmenselijke behandeling. Dit was niet rechtvaardig.
In hedendaagse democratische landen hebben we daarom een aantal principes afgesproken. Bij ons is iedereen gelijk voor de wet en gelden er fundamentele grondrechten, de mensenrechten, die elke mens in ons land beschermen. Bijvoorbeeld het recht op een eerlijk proces of het recht om nooit gefolterd of onmenselijk behandeld te worden.
Criminelen verdienen een straf, maar ook zij blijven mensen die deze rechten hebben. Daarom kan ook een zware crimineel bijvoorbeeld niet onmenselijk behandeld worden in de gevangenis. Dat is trouwens in het belang van iedereen, want we weten dat een wreed gevangenisregime de kans verhoogt dat mensen de gevangenis alsnog grotere criminelen verlaten. Door gedetineerden menselijk te behandelen, krijgen we hen vaker op het rechte pad en zo wordt onze samenleving dus veiliger.
Maar zelfs bij criminelen die nooit meer zullen vrijkomen, moeten we de mensenrechten blijven respecteren. Terroristen zijn erop uit om onze samenleving omver te werpen en een dictatoriaal model in de plaats te stellen. Het laatste wat we moeten doen, is uit wraak zelf onze eigen fundamentele principes aan de kant schuiven. Dan vallen we de fundamenten van onze eigen samenleving aan en doen we dus net datgene wat zij met hun criminele daden wilden bereiken.